سازمان‌هاي بين‌المللي حامي فعالان کارآفريني کميسيون ملي يونسکو
بررسي:زهرا گليج
سازمان جهاني يونسکو در سال 1945، همزمان با تشکيل سازمان ملل به عنوان يک مجموعه آموزشي و فرهنگي آغاز به کار کرد. سازمان تربيتي، علمي و فرهنگي ملل متحد (يونسکو) در چهارم نوامبر 1946 تاسيس شد، شانزدهم نوامبر همان سال، چهل و شش کشور از جمله ايران اساسنامه آن را امضا کردند. يونسکو در بند اول اساسنامه خود، هدف از تشکيل اين سازمان را چنين بيان مي‌کند:
کمک به استقرار صلح و امنيت از طريق همکاري ميان ملت‌ها در زمينه‌هاي آموزش، علوم و فرهنگ به منظور افزايش احترام همگان به عدالت، حاکميت قانون، حقوق بشر و آزادي‌هاي اساسي براي همه، بدون توجه به تفاوت‌هاي نژادي، جنسيت، زبان و مذهب مطابق با منشور ملل متحد.
يونسکو براي اينکه، بتواند اهداف خود را در قرن بيست و يکم تحقق بخشد، مي‌کوشد چالش‌ها و پيامدهاي جهاني‌شدن را با همه پيچيدگي‌هايش درک کند و به تعيين راهبردها و خط مشي‌هايي از مواضع فرارشته‌اي، ميان رشته‌اي و بين فرهنگي بپردازد که همگان ـ بويژه کشورهاي توسعه نيافته و قشرهاي محروم جامعه ـ از دستاوردهاي آن بهره مند شوند. يونسکو چارچوبي را براي بررسي مشکلات جهاني انسان بر اساس برابري کشورهاي عضو ارائه مي‌دهد که بر مبناي اصول جهان شمول، تنوع و کرامت انساني استوار شده است. اين سازمان به طور جدي در پي تقويت ارکان منسجمي است که صلح، توسعه پايدار و حقوق بشر را تشکيل مي‌دهد و در زمينه فقرزدايي، و ترويج گفتگو ميان تمدن‌ها، فرهنگ‌ها و مردم مشارکت مي‌کند. کارکردهاي يونسکو در اجراي رسالت خود و ارتباط با جامعه بين المللي پنج وظيفه اصلي برعهده دارد:
آزمايشگاه عقايد (اتاق فکري براي تبادل افکار و ايده‌ها)، هنجارسازي، مرکز مبادله اطلاعات، ظرفيت سازي، تسهيل کننده همکاري‌هاي بين‌المللي.
يونسکو چند رکن دارد. کنفرانس عمومي که عالي‌ترين مرجع تصميم‌گيري يونسکو است که هر دو سال يکبار در مقر سازمان ملل در پاريس با شرکت نمايندگان کشورهاي عضو، سازمان‌هاي وابسته و ناظران بين‌المللي به منظور تعيين سياست‌ها و خط مشي‌هاي سازمان و موارد ديگري که در اساسنامه پيش بيني شده است، تشکيل مي‌شود. شوراي اجرايي، دبيرخانه، بخش‌هاي برنامه‌اي، بخش‌هاي پشتيباني، کميسيون‌هاي ملي از ارکان يونسکو هستند که هر يک وظايف و مسئوليت‌هاي خاصي در راستاي اهداف يونسکو دارند.
کميسيون ملي يونسکو
کميسيون ملي يونسکو در ايران پس از پذيرش عضويت ايران در يونسکو، با تصويب مجلس شوراي اسلامي وقت، در سال 1377 تشکيل شد.
اين کميسيون براي تعيين اهداف، شرح وظايف و ارکان خود، اساسنامه‌اي را در سيزده ماده تنظيم کرد که بنا به پيشنهاد وزير فرهنگ، در جلسه چهاردهم ارديبهشت 1328 هيئت وزيران به تصويب رسيد. کشور ما از ابتدا جزو موسسين سازمان بوده و مقر آن در پاريس است. در 197 کشور عضو کميسيون ملي دارد و اين کميسيون ملي در هر کشور زيرمجموعه يک وزارتخانه فعال است. صلح و دسترسي به توسعه پايدار و ايجاد جهاني عاري از خشونت شعار يونسکو است. کميسيون ملي يونسکو 5 دپارتمان فعال دارد. اداره آموزش، اداره علوم طبيعي، اداره علوم اجتماعي و انساني، اداره فرهنگ، اداره ارتباطات و اطلاعات از بخش‌هاي فعال در يونسکو هستند. هر دپارتمان شاخه‌هاي زيرمجموعه خود را دارد. بحث کارآفريني موضوع در اولويت يونسکو است. 2 دپارتمان آموزش و مقايسه تطبيقي بين کشورها و دپارتمان ديگر در عرصه وسيع‌تري در حوزه علوم اجتماعي و انساني، در عرض برنامه‌هاي بين المللي فعاليت مي‌کنند. رسالت اصلي کميسيون ملي در کشور، تعيين خلأها، تمرکز نيروها بر حوزه‌هاي اولويت‌دار و بحران‌زاي ملي و جهاني و اجتناب از تلاش‌هاي حاشيه‌اي است. کانون اصلي فعاليت‌ها، مطالعه و بررسي انديشه‌ها و تبادل اطلاعات و توسعه توان و ظرفيت کشور در زمينه آموزش، علوم، فرهنگ و ارتباطات با توجه به معيارهاي بين المللي است. راهبرد اصلي در هدايت اقدامات شامل تقويت ارتباط بين تحقيقات و سياست‌گذاري‌ها، شناسايي و تعيين خط مشي‌هاي موفق، توسعه ظرفيت‌هاي نهادي و انساني کشور و حساس نمودن دولت و جامعه نسبت به موضوع‌هاي مهم و روزآمد جهاني است. پنج نقش کميسيون ملي به عنوان رابط، مشورتي، هماهنگ کننده، نقش طراحي، اجرا و ارزيابي برنامه‌هاي يونسکو همچنان از مهمترين کارکردهاي آن به شمار مي‌رود. عملکرد کميسيون ملي يونسکو در اين مسير با موفقيت‌هاي بسياري روبرو بوده است، اگر چه چالش‌هايي نيز در اجراي برنامه‌ها وجود داشته است. برنامه مديريت دگرگوني‌ها و تحولات اجتماعي، که اين برنامه بين المللي در صحن يونسکو تدوين شد. برنامه MOST در همين راستا تدوين شده که يک کميته ملي در اين حوزه وجود دارد، در روند توسعه پايدار و دگرگوني‌هاي اجتماعي که چالش‌هايي در جامعه ايجاد مي‌کند موضوعاتي مانند محيط زيست، بحران اجتماعي، فقرزدايي، توانمندسازي زنان و غيره در اولويت يونسکو است طبق اهداف توسعه پايدار سازمان ملل نيز يونسکو طرح‌ها و برنامه‌هايي که به اولويت‌هاي مطرح شده اين اهداف بپردازد، نگاه ويژه دارد اولين هدف از اهداف توسعه پايدار موضوع رفع فقر و تبعيض است و سومين هدف نيز به موضوع توانمندسازي زنان اختصاص دارد. بر همين اساس آخرين اظهارنظرهايي که در حوزه کارآفريني وجود دارد شامل چيزي فراتر از کسب سود صرف براي کارآفرين است و هدف آن فرصت‌سازي فراتر از سودآوري است. اصطلاحي که در کارآفريني مطرح است و در يونسکو نيز در اولويت قرار دارد اصطلاح کارآفريني سبز نام دارد. کارآفريني سبز، اصطلاحي نيست که به معناي کارآفريني در فضاي پاک و عاري از آلودگي اشاره کند بلکه به معني اينست که نوعي کارآفريني است که محدوديت منابع دارد و فرد کارآفرين با وجود محدوديت منابع، فرصت‌سازي درازمدت ايجاد مي‌کند و محدوديت منابع را پشت سر مي‌گذارد. چند شاخص اصلي براي ارزيابي يونسکو براي کارآفريني بين المللي مطرح است که يونسکو در تشخيص آنها را مورد توجه قرار مي‌دهد:
ü کارآفريني چقدر شمول اجتماعي را در نظر مي‌گيرد و نگاه فراگيري دارد.
ü چقدر اين کارآفريني در رفع تبعيض و فقر تاثيرگذار است. با آموزش فراگير همراه باشد، با استناد به آموزش فقر را از بين ببرد.
ü فرصت‌سازي براي جوانان: جوانان بخشي از حال هستند نه آينده. کارآفريني‌اي که مي‌تواند در اشل ماندگار خود را نگه دارد که مشارکت جوانان را در بر داشته باشد.
ü توجه به ملاحظات قانوني و ملي کشور
ü جهاني فکر کردن کارآفريني يا نگاه جهاني داشتن در حوزه کارآفريني است.