صندوق نوآوری و شکوفایی و خدماتی برای شرکت‌های دانش بنیان
گزارش: زهرا گلیج
صندوق نوآوری و شکوفایی در سال 1391 به منظور تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات، کاربردی کردن دانش و دستاوردهای پژوهشی و تکمیل زنجیره ایده/ محصول/ بازار تاسیس شد. این صندوق مطابق قانون حمایت از شرکت‌های و موسسات دانش بنیان خدمات مالی و اعتباری از جمله کمک، تسهیلات و مشارکت را به شرکت‌های دانش بنیان ارائه میکند. به طور کلی هدف نهایی صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان یک نهاد توسعه‌ای کمک به رونق اقتصادی کشور از طریق حوزه‌های دانش بنیان و فناوری‌های برتر ارائه میکند.
صندوق نوآوری و شکوفایی یک نهاد مالی ـ توسعه‌ای عمومی و هیات امنایی است که در راستای تقویت اقتصاد دانش بنیان، ماموریت خود را توسعه شرکت‌های خصوصی یا تعاونی دانش بنیان در چهارچوب اساسنامه و قوانین بالادست در چند طریق تعریف میکند که این خدمات عبارتند از:
•ارائه خدمات تامین مالی به شرکت‌های دانش بنیان
•توانمندسازی شرکت‌های دانش بنیان
•مشارکت و سرمایه‌گذاری خطرپذیر و غیرخطرپذیر در شرکت‌های دانش بنیان
•حمایت از شرکت‌های خصوصی خدمات تجاری
•هدایت از سرمایه‌های ملی و بین المللی به سمت توسعه
صندوق نوآوری و شکوفایی 6 معاونت دارد. معاونت تجاری سازی، معاونت نوآوری، معاونت سرمایه‌گذاری، معاونت توسعه، معاونت برنامه‌ریزی، معاونت پشتیبانی و توسعه منابع انسانی از معاونت‌های این صندوق است که هریک وظایف مختص به خود را انجام می‌دهند. از میان این 6 معاونت امروز به ماموریت و اقدامات معاونت سرمایه‌گذاری می‌پردازیم. صندوق نوآوری و شکوفایی خدماتی را برای حمایت از طرح‌های دانش بنیان ارائه میکند یکی از این خدمات سرمایه‌گذاری در طرح‌های دانش بنیان شرکت‌های دانش بنیان است. اگر بخواهیم انواع خدمات قابل ارائه از طرف صندوق را بیان کنم شامل موارد زیر است:
•مشارکت حقوقی در شرکت‌های دانش بنیان: در این نوع مشارکت، سهام شرکت تا سقف 49 درصد در ازای سرمایه گذاری در شرکت دانش بنیان به تملک صندوق در خواهد آمد.
•مشارکت مدنی در شرکت‌های دانش بنیان: در این نوع مشارکت، صندوق نوآوری و شکوفایی متناسب با سهم الشرکه نقدی خود، در طرح‌های دانش بنیان سرمایه گذاری خواهد کرد.
•سرمایه گذاری غیر مستقیم در شرکت‌های دانش بنیان از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر: صندوق علاوه بر سرمایه گذاری مستقیم، از طریق صندوق‌هایی که در آنها تا سقف 49 درصد سهامدار است نیز می تواند در طرح‌های دارای ریسک و بازدهی بالا سرمایه گذاری کند.
ارسال طرح به این معاونت فرآیندی دارد که در ادامه به این فرایند پرداخته می‌شود. فرآیند ارسال طرح به معاونت سرمایه گذاری به صورت زیر است:
ابتدا به وبسایت صندوق مراجعه کنید. سپس با واحد فناوری اطلاعات صندوق نوآوری و شکوفایی تماس بگیرید. نام کاربری و کلمه عبور را از واحد فناوری اطلاعات جهت ورود به کاربرگ مقدماتی دریافت کنید. کاربرگ را تکمیل کرده و تمام صفحات آن را مهر و امضا کنید. تصویر کاربرگ تکمیل شده را بفرستید و اصل کاربرگ را نیز نگه دارید تا در صورت نیاز از متقاضی دریافت خواهد شد و در پایان کد رهگیری را دریافت کنید.
معاونت سرمایه گذاری اهداف کلانی را دنبال میکند. حمایت از توسعه و ارتقای زیست بوم کارآفرینی در کشور از طریق راه اندازی صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، رشد سهم سرمایه‌های ملی و بین المللی در سبد خدمات تامین مالی، ارتقای ظرفیت نوآوری شرکت‌های دانش بنیان در فضای ملی و بین المللی، افزایش حرفه‌ای گری در تامین مالی طرح‌های فناورانه شرکت‌های دانش بنیان، افزایش اثربخشی سرمایه صندوق در صندوق‌های پژوهش و فناوری کشور مزیت‌های سرمایه‌گذاری.
مزیت‌های سرمایه‌گذاری صندوق:
•عدم محدودیت میزان سرمایه‌گذاری برای همه انواع شرکت‌های دانش بنیان
•تسهیم ریسک بین شرکت دانش بنیان و صندوق نوآوری و شکوفایی
•عدم نیاز به تامین وثیقه مشابه با شرایط تسهیلات
•تسهیم ریسک بین صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق‌های همکار
•سود منطقی و عادلانه در مقایسه با سایر نهادهای مالی
•عدم تمایل به تصدی گری و مدیریت شرکت‌های دانش بنیان
•مشاوره و هدایت منابع مالی شرکت‌های دانش‌بنیان به سمت سرمایه‌گذاری در طرح‌های دانش‌بنیان سودآور
•حمایت معنوی، فکری، مدیریتی و مشاوره سیاست‌گذاری در راهبری کسب و کار
مخاطبین معاونت سرمایه‌گذاری:
شرکت‌های دانش بنیان شامل شرکت‌های دانش بنیان نوپا، شرکت‌های دانش بنیان تولیدی و شرکت‌های دانش بنیان صنعتی دارای فعالیت دانش بنیان با شرایط زیر:
•دارای طرح با بازدهی اقتصادی مناسب
•دارای دانش فنی ارزشمند
•دارای طرح با توجیه فنی و اقتصادی
•دارای تیم اجرایی توانمند
•دارای محصول با بازار مناسب
شرکت‌ها یا سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاری خطرپذیر با این شرایط:
•دارای توان مالی مناسب
•برخوردار از سابقه سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایده‌های فناورانه و نوآورانه
•آشنا با ضوابط و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر
شرکت‌ها چگونه می‌توانند از خدمات صندوق استفاده کنند؟
شرکت‌ها ابتدا باید 4 مرحله را طی کنند. مرحله اول به فرایند دانش بنیان شدن اشاره دارد. در مرحله دوم به فرایند پذیرش می‌پردازد. در مرحله سوم به فرایند ارزیابی شرکت‌ها مرتبط است. در مرحله پایانی و چهارم که فرایند نظارت شرکت‌ها انجام می‌شود. در این مرحله که با تکمیل فرم‌های پیوست نظارتی و عقد قرارداد با شرکت دانش بنیان دارای طرح مصوب به پایش پیشرفت طرح براساس پیوست‌های نظارتی و صدور دستور پرداخت متناسب با پیشرفت کار، تایید پایانی و ارائه گزارش اختتام فنی طرح انجام می‌شود و دوره تنفس برای بازپرداخت وام و تسهیلات دریافتی از صندوق آغاز می‌شود.